Wat is HSP?
HSP, Highly Sensitive Person, wil zeggen: Hoog Sensitieve Persoon. De HSP is iemand die meer en intenser waarneemt dan andere mensen. Alle mensen zijn gevoelig, de HSP is gevoeliger, hij scoort hoger op de gevoeligheidsschaal.
De HSP kan ook omschreven worden als iemand die binnenkomende prikkels ”minder filtert” dan andere mensen.
Hooggevoeligheid is een karaktertrek en geen ziekte. Het is niet iets waar de HSP van genezen moet worden, maar hij moet er wel mee leren omgaan. Hooggevoeligheid is een fysieke eigenschap die 15 tot 20 procent van de bevolking bezit.(Aron, 2004: 27; Van Den Daele, 2005: 11).
Wat zijn de kenmerken?
Het menselijk organisme is een buitengewoon gevoelig systeem. Er bestaan grote individuele verschillen. Vaak worden verschillen die sterker opvallen dan andere, niet begrepen of omschreven als abnormaal in de huidige samenleving (Van Den Daele, 2005: 11).
De HSP kan subtielere signalen opnemen dan de doorsnee mens, en dit op alle vlakken. Door deze opname van signalen, ontstaat er niet alleen een prikkeling, maar voor de HSP vaak een overprikkeling. Daardoor lijkt het dat hij minder kan verdragen en op die manier al wel eens vlug een stempel krijgt van ”neurotisch” of ”gek”.
Voor de HSP, die hooggevoelig is, en dus ook gevoelig voor opmerkingen en etiketten die op hem gekleefd worden, leidt deze situatie vaak naar een vorm van ”zich abnormaal voelen” (Aron, 2004: 26; Van Den Daele, 2005: 12).
In deze steeds sneller draaiende maatschappij is er vaak geen plaats voor “ buitenbeentjes”. Als de HSP er zich niet van bewust is dat zijn karaktereigenschap ook vele positieve kanten heeft, dan kan hij zich soms angstig en onzeker voelen en gaat hij zich afzonderen of bepaalde overprikkelende situaties vermijden. Hij zal dus in de eerste plaats moeten aanvaarden dat hij een HSP is en ook moeten inzien dat hij kan leren omgaan met het HSP-zijn op zich (Aron, 2004: 26; Bont, 2005: 23; Van Den Daele, 2005: 12).
Bepaalde eigenschappen lijken wondermooi, maar voor de HSP schuilt hier ook gevaar in als hij ze niet weet te hanteren.
De HSP heeft een sterk ontwikkeld inlevingsvermogen en daardoor is hij ook vaak bang anderen te kwetsen. Om die reden zegt hij niet vaak “nee” en heeft hij moeite met assertief zijn. Het zorgzame kan zich uiten in een vorm van overbezorgdheid, zich zodanig verantwoordelijk voelen voor de andere en zo zichzelf en zijn eigen behoeften achteruit duwen. Ook hier steken vaak onterechte schuldgevoelens de kop op.
De HSP is zich vaak ook bewust van stemmingen van anderen, Hij is vaak creatief, heeft een enorm inzicht in de dingen, doet alles met inzet en passie, en is zorgzaam voor anderen. Samen met zijn groot inlevingsvermogen (empathie) is hij hierdoor in staat een luisterend en begrijpend oor te zijn voor anderen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat een HSP bij het zoeken van een job, deze achterliggende gedachte in het hoofd houdt. Nogal wat HSP’ s worden therapeuten.
Enig nadeel is hier dat gedragingen van andere mensen soms zo sterk worden beleefd, dat deze gedragingen voor de HSP vaak heel hard en kwetsend overkomen en vaak ook te lang blijven hangen (Aron, 2004: 32; Bont, 2005: 24; Van Den Daele, 2005: 12).
De HSP heeft een grote verbeeldingskracht, wat hem ten goede komt in zijn creatief bezig zijn, maar wanneer de HSP negatieve gedachten heeft, wordt dit een zorgelijk trekje. Hij kan door deze verbeeldingskracht in een ware spiraal van negativisme terecht komen.
De HSP heeft vaak ook verborgen talenten, doordat hij zichzelf op jonge leeftijd op een negatieve manier heeft vergeleken met anderen. Hij heeft die talenten gelaten bij wat ze waren. Ze werken ook bezield, dit wil zeggen, met hart en ziel en zetten zich 100 % in. Hier komt ook het perfectionistisch kantje naar boven.
Het is een belangrijke zaak voor de HSP om zich in de eerste plaats ”bewust” te zijn van zijn HSP – zijn. Het aanvaarden van dit gegeven, kan in die mate al een geruststelling zijn (Aron, 2004: 32; Bont, 2005: 24).
HSP’s zijn meestal beter in het signaleren van fouten en daardoor ook in het vermijden ervan. Ze zijn zeer consciëntieus, ze zijn in staat zich zeer goed te concentreren vooral wanneer er geen afleiding is. Hierdoor blinken ze meestal ook uit in werkzaamheden waarbij oplettendheid, snelheid en accuratesse vereist zijn.
Een HSP is in staat om dingen op een dieper niveau te verwerken (semantisch geheugen), ze denken ook vaak over het denken op zich. Ze merken vaak dingen op zonder dat ze het beseffen en kunnen daarom dingen aanleren of gewoon weten, zonder dat ze er zich bewust van zijn.
Doordat een HSP alles op een veel dieper niveau verwerkt, lijkt het er soms wel op of hij niet onmiddellijk mee is, trager is dan de gemiddelde mens. Niets is minder waar, want aan het einde van de rit onthouden ze veel meer dan andere mensen (Aron, 2004: 32; Bont, 2005: 24).
HSP’s worden ook wel eens bestempeld als ”egocentrisch”. Niet verwonderlijk, maar toch niet helemaal terecht. Doordat ze meer dan anderen nadenken over hun eigen denken, zijn ze ook sneller geneigd om dingen te zeggen die betrekking hebben op hun innerlijke denkwereld. Uiteraard denken ze evenveel aan en over andere mensen (Aron, 2004: 34).
HSP’s worden meer beïnvloed door stimulerende middelen zoals bijvoorbeeld koffie of cola. Ze zijn ook meer georiënteerd op de werking van de rechterhersenhelft, wat wil zeggen dat ze minder rechtlijnig zijn en creatiever. Ze zijn gevoeliger voor dingen in de lucht, wat maakt dat ze ook vatbaarder zijn voor allergieën (Aron, 2004: 33; Bont, 2005: 23).
